Türkiye’de Bankacılık Sistemi ve Çeşitleri

Bankalar, ülkelerin iktisadi kaynaklarının ve mali kurumlarının rasyonel bir şekilde çalışması için büyük önem taşımaktadır. Türkiye’de bulunan çeşitli bankalar, var olan bankacılık sistemi ile hem vatandaşlar hem de yabancılar için hizmet sunmaktadır. Hizmet akışının daha pratik bir şekilde akışını sağlarken aynı zamanda iktisadi düzeni korumaktadır.

Türkiye’de ekonomik anlamda bir istikrar yakalanması açısından bankalar büyük önem arz etmektedir. Günümüzde para ve krediye olan arz ve talebin her geçen gün büyümesi ile Türkiye’de bankacılık sektörünün, mali piyasaların en önemli aktörü olması sağlanmıştır. Türkiye’de bankacılık sistemi hakkında yapılan bilgilendirme, yaşam için veya yatırımcı kimliği ile ülkede ikamet etmeyi planlayan yabancılar için büyük önem taşımaktadır. Türkiye’de bankacılık sistemi, sunulan fatura ödeme hizmetleri, emekli maaşları gibi yurt dışından gelecek ödemelerini alabilmeleri adına verilen hizmetler ile beraber sadece vatandaşların değil, yabancı uyruklu kişilerin de Türkiye’de tüm ihtiyaç ve isteklerini karşılamaktadır.

Sunulan Hizmete Göre Banka Çeşitleri

Türkiye’de yabancılar ve vatandaşların hizmetine sunulan bankacılık sistemi, en kısa yoldan verim almak için amaçlarına ve temel hizmetlerine göre çeşitlilik göstermektedir. Bankaların çeşitlerini ve verdiği hizmetleri bilmek kar elde etmek ve hizmet alırken en pratik yoldan sonuca ulaşmak için büyük önem taşımaktadır.
Bankaların kuruluş amaçları ve farklı işlemler için uzmanlaşmış olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Türkiye’de bireysel ve ticari alanlarda hizmet almayı amaçlayanlar için karmaşık gözüken bankacılık sistemi, vereceğimiz bilgiler doğrultusunda basit bir hal alacaktır.

Türkiye’de amaçlarına göre farklılık gösteren ve en sık tercih edilen banka çeşitleri 6 farklı alanda hizmet vermektedir. Ülkemizde tercih edilen bankacılık çeşitleri:

• İlk amacı kar elde etmek olan Ticaret Bankacılığı,
• Özel ve kamu sektörleri için uzun vadeli kaynak sağlayan Yatırım Bankacılığı,
• Şirketlere destek sağlayan ve ülkenin kalkınma sürecinde destek sağlayan Kalkınma Bankacılığı,
• Türkiye’de az sayıda bulunan fakat büyük öneme sahip faizsiz katılım bankaları olarak bilinen faizsiz Katılım Bankacılığı,
• Ülkemizde bulunmayan fakat birçok kişinin özellikle ticari işlemlerini gerçekleştirmek için kullandığı Off-shore Bankacılığı,
• Son olarak ise diğer bankalardan farklı bir yapıya sahip olan ve ülke açısından önemli görevleri olan Merkez Bankası’dır.

Ticaret Bankacılığı ile Kar Sağlayın!

Bankaların vermiş olduğu hizmetler ile yatırım veya yaptığınız ticaret üzerinden kar elde etmeniz mümkün olabilir. Türkiye’de bankacılık sistemi, ticaret yapacak olan vatandaşlar ve yabancılar için büyük faydalar sağlamaktadır. Ticaret bankacılığı aynı zamanda mevduat bankası olarak bilinmektedir. Ticaret bankaları müşteriler üzerinden mevduat toplayarak hizmetlerini gerçekleştirmektedir. Toplanan mevduatlar ile müşterilerinin ihtiyaçları için belirlenen ücretlendirmeleri karşılığında finansal kaynaklar sunmaktadır. Kaynak teminini kısa vadeli ve orta vadeli olarak gerçekleştirmektedir.
Ticaret Bankacılığı için bilinmesi gerekenler arasında en önemlisi ülke ekonomisine kattığı fayda olarak bilinmektedir. İhtiyaç duyan ticari kurumlar adına toplanan mevduatlar, kaydi para olarak bilinen vadesiz mevduat şeklinde üretilmekte olup, ülke ekonomisine kar sağlamaktadır. Türkiye’de bankaların kredi hacminde var olan uygulamalar para arzını ve ülke ekonomisini etkilerken aynı zamanda diğer bankaların politikalarını da dolaylı yoldan etkilemektedir.
Ticari bankaların sunmuş olduğu hizmetler, tüm bu uygulamaların gidişatını dolaylı yoldan değiştirmektedir. Toplanan mevduatlar ile yaratılan dengelerin hassasiyeti ve elde edilecek olan kar oranları sebebi ile ticaret amaçlı hizmet veren bankalar arasında rekabet söz konusudur. Bu sebep ile bankaların sürekli var olan pazarlama ve kampanyalarına dayalı reklamları artış göstermektedir. Türkiye’de yatırım yapacak olan yabancılar için bankacılık sistemi vatandaşlara sağlanan hizmetler kadar geniş alana sahiptir.

Bu hizmetler;

• Para transferi sağlamak,
• Her türlü döviz işlemi için verilen hizmetler,
• Güvenli bir şekilde kasa kiralama,
• Hisse senedi ve tahvil ihracı,
• Kredi İşlemleri,
• Sigortacılık işlemleri gibi birçok alanı kapsamaktadır.

Yatırım Bankacılığı ile Uzun Vadeli Kaynak Sağlayın!

Ticaret bankacılığının sağlamış olduğu imkanların dışında Türkiye’de bankacılık sistemi imkanlarından yararlanarak yatırım yapacak olan vatandaşların veya yabancıların hizmetine sunulmuş uygulamalar bulunmaktadır. Ticaret amacı ile ülkemizde yatırım yapacakların bilmesi gereken hizmetler arasında yatırım bankacılığı yer almaktadır. Yatırım bankacılığı, ticari amaç ile faaliyet gösteren tüm kurum kuruluş ve gerçek kişiler için öncelikli tercih edilen hizmet türüdür. Anonim veya kurumsal şirketler için kredi seçenekleri bulunan yatırım bankaları, kendilerine ait olan tahvil ve hisse senetlerini kullanıcılarının hizmetine sunmaktadır.

Ticari faaliyetlerde bulunacak vatandaşlar ve yabancılar, ihtiyaç duydukları kaynağa sahip olmamaları durumunda desteğe ihtiyaç duymaktadırlar. Gerekli olan kaynakları sunan yatırım bankaları, farklı hizmetler için destek talebinde bulunan kişiler ve şirketler için hizmet verme esnasında, öncesinde ve sonrasında fon sağlayarak veya farklı yollardan gerekli olan desteği sağlamaktadırlar. Yatırım bankaları, verilen krediler ve destek projeleri ile ticari kuruluşların en çok tercih ettiği hizmet kuruluşları olarak bilinmektedirler. Tasarruf sahiplerinin bankaya yatırmış olduğu kaynakların piyasalara akışını sağlamak ve yatırımcıların hizmetine sunulması için kaynağa çevrilmesini sağlayan yatırım bankaları, finansal piyasalar üzerinde aracı bir kurum olma niteliği taşımaktadır.
Yatırım bankalarının kazanç ve kar elde etmeleri ise işlemler esnasında aldıkları komisyonlar ve ücretlendirmeleri ile gerçekleştirilmektedir. Son olarak yatırım bankacılığının görevleri arasında ticari kurumların yapacağı özelleştirme, satın alma veya birleştirme gibi işlemlerin gerçekleştirilmesi bulunmaktadır. Ticari kurumların yapacağı ithalat, ihracat gibi uygulamalar için uygulanacak hizmetlerin gerçekleşmesinde de yardımcı olmaktadırlar.

Kalkınma Bankacılığı ile Girişiminiz Desteklensin!

Günümüzde dünya çapında var olan finansal ve politik kalkınma süreçleri bazı kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenmektedir. Gelişen ve gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerini ve gelişmelerinin devamlılığını sağlamak amacı ile aracı olan kurumların başında kalkınma bankaları gelmektedir. Ülke içerisinde faaliyet gösteren ve girişimci olarak ilk adımı atmayı planlayan kurumlar için destek sağlayan kalkınma bankaları, ülke ekonomisine katkı sağlarken, şirketlerin gelişerek ülkenin kalkınma süreçlerini desteklemektedir.

Ülkede var olan kaynakların kullanımını etkin bir hale getirmeyi amaçlayan kalkınma bankaları, sanayinin gelişmesini sağlamayı hedeflemektedir. Tüm bunların yanı sıra kalkınma bankalarının en çok endüstriyel sektöre hizmet verdiği bilinmektedir. Ülkede endüstriyel ticaretin içerisinde var olan ve ekonomiye katkısı bulunan büyük veya küçük ölçekli tüm kurumların uzun vadeli ihtiyaçları için kaynak temin etmeyi amaçlamaktadır.

Kalkınma bankaları sermaye piyasalarında etkisi büyük olan kurumlardan biridir. Riski büyük olan ve geleceği belli olmayan kurumlar için yeni bir piyasaya girmek çok kolay değildir. Kalkınma bankaları bu sebeple özellikle endüstriyel alanda girişim yapacak olan kurum ve kişilere teşvikler sunarken korumacı politikalar ile öncülük etmektedir. Tüm bunların dışında kalkınma bankaları araştırma ve analizleri doğrultusunda yeni sektörlerin bulunması alanında hizmet ve teknik destek sağlamaktadırlar.

Katılım Bankacılığı İle Faizsiz Banka İşlemleri

Türkiye’de bankacılık sistemi, İslami koşullar altında ya da risksiz olarak değerlendirilen ve işlemlerine faiz yansımasını istemeyen vatandaşlar ve yabancılar için hizmet vermektedir. Faizsiz hizmet veren Katılım Bankacılığı Türkiye’de çok sayıda olmasa bile büyük öneme sahiptir. İslam dinin benimsemiş bir ülke olan Türkiye’de, yabancılar veya vatandaşlar tarafından faizsiz işlem talebi sıkça gelmektedir. Bu sebeple sayısı az olan Katılım Bankacılığı faiz konusunda hassas olan müşteriler ve yatırımcılar için açılmış bir kapıdır.

Faiz almak birçok ülkede var olan İslami inanca sahip kişi tarafından hassasiyetle karşılanmaktadır. İslamiyet’in etkin olduğu ülkelerin dünya genelinde yüzde 23 olarak değerlendirilen kesime dahil olması ile faizsiz işlem yapmak isteyen birçok kişi Katılım Bankalarına yönelmiştir. Türkiye’de 6 Katılım Bankası bulunmakta olup büyük öneme sahiptirler. Bahreyn menşeli Albaraka Türk ise Türkiye'nin ilk özel faizsiz bankasıdır.
Katılım Bankacılığı nedir ve Türkiye’de bankacılık sistemi üzerinde etkisi nedir gibi sorular üzerinden yabancılar için bu bankaların hizmet işleyişine bakacak olursak, temel olarak faizsiz işlemler esas alınmaktadır. Katılım bankalarının işleyişi ise katılımcıların elde ettiği kar ve zarara ortak olması üzerine kuruludur. Katılım Bankaları, sunacağınız somut olanakların veya geliştirilecek olan projelerin değerlendirilmesi sonucunda hizmet vermektedir. Gelir elde etmeleri ise değerlendirmelerin sonucunda yüzde 80 karşı tarafa yüzde 20 ise kendi bünyelerine dahil etmeleri ile gerçekleşmektedir.

Katılım Bankacılığının Görevleri:

Türkiye’de bankacılık sistemi içerisinde var olan krediler vazgeçilmez bir araç haline gelmiştir. Katılım Bankacılığının görevlerini inceleyecek olursak, kredi sisteminin bünyesinde kesinlikle ve hiçbir şekilde bulundurmadığını vurgulamak önemli olacaktır. Türkiye’de bankacılık sisteminden yararlanacak olanlar için kur değerleri büyük önem taşımaktadır. Fakat Katılım Bankaları bu husus açısından önemli bir yere sahiptir çünkü katılım bankaları, işlem yaptığı para birimi üzerinden işlemlerini gerçekleştirmektedir. Bu sebeple kur riski taşımamaktadır. Aynı zamanda Katılım Bankaları diğer bankaların verdiği tüm hizmetleri kendi prensip ve kriterleri çerçevesinde vermektedir. Bu açıdan Katılım Bankaları tercih edilirken görevleri açısından hizmet prensiplerinin değişiklik göstermesi dışında bir fark taşımadığı göz önünde bulundurulmalıdır.

Son olarak, fonksiyonları açısından Katılım Bankacılığını inceleyecek olursak, bankacılık sisteminden faiz sebebi ile yararlanmak istemeyen kişileri finansal piyasanın içine dahil edebilme ve kayıt dışı ekonominin azalmasını sağlama özelliği taşımaktadırlar. Katılım Bankaları uygulamış oldukları sistemin fonksiyonları sebebi ile sistemin sürdürülebilirliğini ve işlerliğini artırmaktadırlar.

Türkiye’de Bulunmamasına Rağmen Sıkça Tercih Edilen; Kıyı Bankacılığı

Ülkemizde sıkça tercih edilen fakat hiç bulunmayan bankalar arasında Kıyı Bankacılığı yer almaktadır. Kıyı Bankacılığının sağladığı avantajlar nedeni ile tercih edilme oranı yüksek olmasına rağmen ülkemiz de hukuksal düzene uyum sağlamadığı için bulunmamaktadır. Ülkemizde kıyı bankacılığının var olmamasının sebepleri arasında en önemlisi, vergi ve yasal düzenlemelerin yapısının katı olması yani esnek bir yapıya sahip olmayışıdır. Genel olarak kıyı bankacılığının bulunduğu ülkeler, Bahama Adaları, Bahreyn veya Uruguay gibi hukuki düzenin katı bir yapıya sahip olmadığı bölgelerden oluşmakta olup, genelde serbest bölgelerle bilinmektedir. Serbest bölgelerin ise en büyük avantajı vergi veya gümrük uygulamalarından muaf olmasıdır.

Kıyı bankalarının ülkemizde var olan bankaların vermiş olduğu çoğu hizmeti verdiğini söylemek doğru olacaktır. Bunun dışında kıyı bankacılığı, sendikasyon kredisi yani dalgalı faiz oranına sahip krediler sunmaktadır. Ayrıca kıyı bankacılığı kullanıcılarına verilen hizmetler arasında var olan sözleşmeler bulunmaktadır. Bu sözleşmelerden biri olan Trust Sözleşmesi yani hizmet alan kişinin tüm gayrimenkullerinin veya değerli taşınmazlarının saklanması, değerlendirilmesi gibi birçok işleminin gerçekleştirilmesi sağlanmaktadır. Ticaret alanında kıyı bankacılığının fonksiyonları kullanıcılarına kar sağlarken ciddi avantajlar sunmaktadır.

Devletin Kasası: Merkez Bankası

Merkez Bankası Türkiye’de bankacılık sistemi içerisinde yer alan tüm bankaların yönlendirilmesini sağlayan ve merkezi yetkileri kendi elinde toplayan fonksiyona sahip olmakla beraber yabancılar için hizmet uygulamaları eş özelliklere sahiptir. Merkez bankası uygulamalarının arasında bilinmesi gereken en önemli husus gerekli olduğu şartlarda diğer bankalara finansman kaynağı sağlamasıdır. Bunların dışında Merkez Bankasının diğer bir fonksiyonu devletin kasası olma özelliği taşımasıdır. Bahsetmiş olduğumuz diğer banka çeşitlerinin tüm özelliklerini sağladığı gibi, ülkede var olan para arzını da etkilemekte olup müdahale yetkisine sahiptir. Merkez Bankası hakkında daha ayrıntılı bir inceleme yapılması gerekmektedir. Fakat en önemli özellikleri arasında sayılacak olan bir diğer husus ise ülkede ekonomik düzenin sağlanmasına olan katkısı ve fiyatlarda var olan istikrarın korunması olduğunu söylemek doğru olacaktır. Altın, döviz rezervleri gibi parayla ilgili tüm uygulamalar üzerinde büyük önem taşıdığı gibi diğer bankaların kredi faiz oranlarını da belirlemektedir.

Merkez Bankası izlediği ekonomi politikaları ile finansal alanda tedbirler aldığı gibi uluslararası sermayenin akışı esnasında yaşanacak şokları kontrol altında tutarak dayanıklılığını kontrol etmektedir. Türkiye'nin ekonomik alanda gelişmesini öngören ve bu yönde politikalar uygulayan Merkez Bankası yurt dışından sağladığı fon değerlerini artırarak tahvil ve bonoların ihraç edilmesi yolu ile ülkemiz ekonomisine ek kaynak sağlamaktadır. Türkiye’de ve Dünya’da vatandaşların ve yabancıların hizmetine sunulan ve her ülkenin ekonomik kontrolünde büyük rolü olan bankacılık sistemi içerisinde Merkez Bankası kalkınma açısından en büyük değer ve yapıdır diyebiliriz.

Sonuç Olarak:

Türkiye’de banka hesabı açılması ve en çok tercih edilen bankalar hakkında sizlere daha ayrıntılı bilgi sunacağız. Bu yazımızda Türkiye’de bankacılık sistemi ve verilen hizmetler ile yabancılar ve vatandaş olanların aklında beliren soruları yanıtlamayı amaçladık. İşlemlerinizin ve taleplerinizin gerektirdiği yönde tercih yaparak bankaların vermiş olduğu hizmetlerden kar sağlamanız olanaklı hale gelecektir.

Küreselleşme ve dışa bağımlı ekonominin Dünya çapında gelişmesi ve ilerlemesi ile ülkelerin bankacılık sistemi ve hizmetleri üzerinde titizlikle izlediği politikalar, Türkiye’de de aynı seyirde gelişmektedir. Daha sonra paylaşacağımız yazılar ile bankacılık sistemi hakkında daha ayrıntılı bilgi edinirken, gayrimenkul satın alırken bankaların sunacağı fırsatlar hakkında bilgi edinebilirsiniz.